Kapituła Brzozowska została erygowana dekretem biskupa przemyskiego Krzysztofa Jana Szembeka dnia 23 II 1724 roku. Kapituła ta została zniesiona decyzją władz austriackich dnia 7 VI 1788 roku. Jubileusz 600-lecia istnienia diecezji przemyskiej stał się okazją wznowienia dawnej Kapituły Kolegiackiej w Brzozowie. Na prośbę biskupa przemyskiego Ignacego Tokarczuka, na podstawie specjalnych uprawnień od Stolicy Apostolskiej, dokonał tego prymas Polski kard. Stefan Wyszyński w 1975 roku. ("Kronika Diecezji Przemyskiej", 61(1975)  z. 5-6 s. 117).
Po 175-ciu latach od likwidacji, odrodzona kapituła została związana z kościołem parafialnym pw. Przemienienia Pańskiego w Brzozowie. Tym samym świątynia ta stała się ponownie Kolegiatą. Nowoutworzona kapituła, podobnie jak większość kapituł kolegiackich w Polsce, jest instytucją przede wszystkim honorową. Do kolegium kanoników Brzozowskiej Kapituły Katedralnej wprowadza biskup diecezjalny kapłanów wyróżniąjących się prawością życia i nauką oraz przywiązaniem do Kościoła (por. kan. 509 § 2 KPK).
Po promulgacji nowego Kodeksu Prawa Kanonicznego Jana Pawła II. z 25 stycznia ] 983 roku, na polecenie Biskupa Przemyskiego, my Prałaci i Kanonicy Brzozowskiej Kapituły Kolegiackiej, w myśl kan. 505 KPK, zgodnym z prawem aktem kapitulnym, sporządziliśmy i ustanowiliśmy niniejsze statuty, które po zatwierdzeniu przez biskupa diecezjalnego mają być wiernie przestrzegane.

Brzozowska Kapituła Kolegiacka jest to kolegium kapłanów istniejące przy Kolegiacie pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego w Brzozowie. Kolegium to, z mocy prawa powszechnego, jest kościelną, publiczną osobą prawną, będącą podmiotem praw i obowiązków sobie właściwych, do której stosuje się przepisy kanonów 113 § 2 -123 KPK.
Kapituła posługuje się własną pieczęcią z napisem "Brzozowska Kapituła Kolegiacka". W środku pieczęci widnieje dystynktorium. Używa się również nagłówkowego stempla z napisem: "Brzozowska Kapituła Kolegiacka".
Celem głównym, dla którego istnieje kapituła, jest "sprawowanie bardziej uroczystych czynności liturgicznych w kościele ( ... ) kolegiackim" (kan. 503).

Do celów szczegółowych kapituły należy:
- troska o powołania kapłańskie oraz duchową i intelektualną formację duchowieństwa;
- troska o jedność kapłanów z biskupem i pomiędzy sobą; gorliwe realizowanie zadaJ1 duszpasterskich i pomoc w tym względzie konfratrom;
- wspieranie inicjatyw zmierzających do kreowania kultury chrześcijaJ1skiej i wiedzy religijnej;
- wypełnianie innych zadaJl zleconych jej przez prawo powszechne i partykularne, jak również przez biskupa diecezjalnego (kan. 503).

Aby te cele należycie spełniać, członek kapituły powinien dążyć do świętości i pełnej realizacji swojego powołania. Jako vir ecclesiasticus, złączony ściśle z hierarchią Kościoła, winien kierować się zasadą "salus animarum suprema lex".

Brzozowska Kapituła Kolegiacka składa się z 12 kanoników gremialnych i zasadniczo 12 honorowych. Spośród kanonii gremialnych wyróżnia się 3 prałatury: prepozyta, scholastyka i kustosza. Na czele kapituły stoi prepozyt (przewodniczący), który reprezentuje kapitułę i działa w jej imieniu na forum kościelnym i cywilno-prawnym. Jemu podlegają funkcje i urzędy wewnątrz kapituły, on też kieruje kapitułą w odniesieniu do jej statutowych funkcji i zadań.
Kapituła wybiera ze swego grona na okres pięciu lat: zastępcę przewodniczącego, który współdziała z prepozytem (przewodniczącym) w kierowaniu pracami kapituły; penitencjarza Kolegiaty Brzozowskiej, który z mocy prawa otrzymuje zwyczajną władzę pro foro interno, której nie może jednak innym delegować, rozgrzeszania z cenzur wiążących mocą prawa, ale nie zdeklarowanych i nie zastrzeżonych Stolicy Apostolskiej. Władzę tę może wykonywać na terenie całej archidiecezji, a dla diecezjan również poza terenem archidiecezji (kan. 505). Skarbnika, którego zadaniem jest prowadzenie księgi kasowej, bibliotekarza i archiwistę, prowadzącego bibliotekę i archiwum kapituły, mieszczące się w budynku plebanii przy kolegiacie. Sekretarza, którego zadaniem jest protokołowanie zebrań kapituły, ceremoniarza Brzozowskiej Kapituły Kolegiackiej, który odpowiada za przygotowanie obrzędów liturgicznych.
Wymienione funkcje są pięcioletnie, mogą jednak być prolongowane w następnych wyborach. Do swych funkcji wewnętrznych kapituła może powołać również kanoników honorowych (kan. 507 § 2).

Obowiązki sprawujących urzędy w kapitule:
prepozyt (przewodniczący) sprawuje ogólny nadzór nad pracami kapituły;
zastępca przewodniczącego współdziała z prepozytem w zakresie udzielonych kompetencji;
kustosz odpowiada za archiwum kapitulne, opiekuje się kapitularzem i dystynktoriami;
scholastyk prowadzi kronikę kapituły i stara się o to, aby opracowano obszerniejsze biografie zmarłych członków kapituły.

Obowiązki wszystkich kanoników kapituły:
Dwa razy do roku cała kapituła (wszyscy kanonicy gremialni i honorowi), za wyjątkiem kanoników chorych, prawnie przeszkodzonych, ma swoją sesję, składającą się z trzech części: część modlitewna: Msza święta konwentualna z odpowiednią homilią dostosowaną do obowiązków statutowych oraz wspólne odmówienie części brewiarza w intencji żyjących i zmarłych członków kapituły; posiedzenie kapituły, na które składają się obrady nad sprawami bieżącymi wspólnoty kapitulnej i sposobami realizacji statutów. W programie może też być przewidziany odczyt, dyskusja, itp. Szczegółowy program przygotowuje przewodniczący kapituły; wspólny posiłek. Cała kapituła gromadzi się w Kolegiacie w ustalone przez siebie święto patronalne. Przy tej okazji może mieć miejsce jedno z dwóch dorocznych spotka6 kapituły. Drugie doroczne spotkanie kapituły może się odbywać w innym miejscu, np. kolejno w parafii wyznaczonego kanonika. Wszyscy kanonicy biorą udział w pogrzebie członka kapituły. Za zmarłego konfratra każdy kanonik kapituły odprawia jedną Mszę świętą. Kapituła gromadzi się również z okazji innych ważnych uroczystości wskazanych przez prepozyta.

Z chwilą osiągnięcia ustawowego wieku emerytalnego, tj. 75 lat, kanonik kapitulny przyjmuje tytuł kanonika seniora, zachowując obowiązki i przywileje kanoników gremialnych.
Do biskupa diecezjalnego należy mianowanie nowych kanoników kapituły, po wysłuchaniu zdania kapituły (kan. 509 § l). Godność tę powinien biskup diecezjalny nadawać tylko kapłanom odznaczającym się nauką i prawością życia i tym, którzy wykazali się wcześniej chwalebnym posługiwaniem w Archidiecezji (kan. 509 § 2). Kanonik mianowany przez Biskupa jest obowiązany przedstawić prepozytowi pisemny dokument nominacji i poprosić go o instalację. Podobnie ma postąpić kanonik honorowy. Prepozyt kapituły z chwilą nominacji nowego kanonika wręczy mu statut, którego odbiór nowo mianowany kanonik potwierdzi podpisem. Instalacja nowych kanoników odbywa się uroczyście w Kolegiacie, o ile możliwe z udziałem biskupa diecezjalnego lub jego delegata, według ustalonego rytu. Na instalację nominat otrzymuje kanonickie dystynktorium wraz z łańcuchem. Dystynktorium wraz z łańcuchem jest własnością kapituły i po śmierci zwraca się je kustoszowi. Kanonik raz instalowany nie ponawia instalacji, chociażby został podniesiony do godności prałata.

Kanonicy Brzozowskiej Kapituły Kolegiackiej używają następującego stroju: rokiety z fioletowym podbiciem; mucetu koloru fioletowego; dystynktorium. (metalowy, pozłacany, równoramienny krzyż z rozszerzonymi ramionami i promieniami wychodzącymi ze środka; na awersie znajduje się srebrny wizerunek Matki Boskiej Ognistej z Kolegiaty Brzozowskiej, a na rewersie, również srebrny, herb Brzozowa z napisem kolistym: "Humanitas, Patientia, Amicitia i rok 1359"); sutanny czarnej, z fioletowymi obszywkami i guzikami; pasa fioletowego; czarnego biretu z fioletowymi obszywkami i pomponikiem. Kanonikom honorowym przysługuje ten sam strój, co kanonikom gremialnym.

Po wprowadzeniu zmian, statuty zostały przedstawione członkom Brzozowskiej Kapituły Kolegiackiej, dnia 25 X 1999 roku i przedłożone do aprobaty biskupowi diecezjalnemu.

SKŁAD PERSONALNY BRZOZOWSKIEJ KAPITUŁY KOLEGIACKIEJ:
PREPOZYT: ks. Andrzej Skiba
SCHOLASTYK: ks. Tadeusz Bratkowski
KUSTOSZ: ks. Franciszek Goch

KANONICY GRAMIALNI:
ks. Józef Bieniek
ks. Jan Kutyna
ks. Jan Łojek
ks. Janusz Mączka
ks. Janusz Mierzwa
ks. Józef Niżnik
ks. Ryszard Panek
ks. Marek Pieńkowski
ks. Jacek Rawski
ks Franciszek Rząsa

KANONICY EMERYCI:

ks. Józef Krupa
ks. Kazimierz Piotrowski
ks. Julian Pudło

KANONICY HONOROWI:

ks. Józef Bieniek
ks. Tadeusz Bratkowski
ks. Wojciech Bukowiński
ks. Bolesław Burek
ks. Józef Pruchnicki
ks. Wiesław Twardy
ks. Stanisław Folta (diec. rzeszowska)
ks. Antoni Woźniak (diec. rzeszowska)